zho/eng/fin/jpn/kin/kor/mon/spa/vie
- 开启地球时代的学习：葵小学的挑战
- Opening Learning for the Planetary Era: The Challenge of Aoi Elementary School
- Avaamassa oppimista planeettakaudella: Aoi-peruskoulun haaste
- Gufungura Amasomo y’igihe cy’Isi: Ihurizo rya Aoi Elementary
- 지구 시대의 배움을 열다: 아오이 초등학교의 도전
- Дэлхийн эрин үеийн сургалтыг нээх нь: Аой бага сургуулийн сорилт
- Abrir el aprendizaje en la era planetaria: El desafío de la Escuela Primaria Aoi
- Mở ra học tập trong kỷ nguyên toàn cầu: Thách thức của Trường Tiểu học Aoi
开启地球时代的学习：葵小学的挑战
在这个不可预测的社会中，学校的变革已成当务之急。本校的核心理念是“学习型组织”。
葵小学的核心会议
每年4月1日，也就是学年的第一天，全体教职员都会共同举行“葵战略会议”，一起制定共享愿景。学校的教育目标不是由校长决定，而是由全体教职员共同商定（见图1）。这是一个让每位成员表达自己想法与愿望的时间，也是共同塑造一年方向的关键会议，成为葵小学的根基。
图1.
1. 根据上一年度学生的表现，列出成果与课题
2. 分析学校现状（影响测量图）
3. 将本年度的目标愿景凝练为“学校教育目标”
最先发生变化的是教师
为了营造安全、安心的氛围，本校将非暴力沟通（NVC）的理念引入公立教育。教师首先接受了原本为学生设计的NVC研修，但在研修过程中，发生变化的却是教师自己。他们学会了自我反思，审视自身的心智模式，培养了自我掌控力。这不仅改变了他们的教学方式，也改变了作为教育者的存在方式。他们开始思考：作为教育者我想成为什么样的人？我想坚持哪些价值？他们不再仅凭表面行为下判断，而是去探寻这些行为背后的情绪，以及更深处想要满足的“需求”。在本校，“需求”一词已成为师生的共同语言。
培育安全与信任氛围：对话的实践
“对话时间”旨在培养共情力。每个年级会设定孩子们所期望的成长形象，每年约开展20小时。在“从对立到对话”的模块中，低年级学生会自己定义“争吵”和“对立”的区别，并理解意见冲突是群体生活中的自然存在。从这里，他们学习如何走向对话。
过去，每当有人争吵时，孩子们会立刻喊“老师，他们在打架！”并希望老师制止。但在经历了这项课程后，孩子们学会了温暖地看待意见冲突。这使当事人能够充分表达情绪与想法，进而讨论下一步如何前行。这样的经历培养了孩子“我被接纳”的感受，逐渐营造出安全安心的氛围。
不久前，一年级的孩子看到两名同学因游戏方式争论后，对老师说：“老师，A和B刚刚还在争论，现在已经手牵手了。他们从对立走向了对话。”这样的场景正是教育的魅力。通过对话，孩子们认识到自己价值观的边界，反思“应该如此”的心智模式，寻找与他人相交的部分。从低年级开始接触多样价值观、拓宽自己的边界，是在地球时代生存不可或缺的。
图2.
在“对话时间”中，一年级的学生读了两本绘本——《蚂蚁与蚱蜢》《弗雷德里克》，并从中学习如何从“行为”理解“需求”。他们说：
“蚂蚁大家齐心协力工作，所以他们的需求应该是‘连接’。”
“也有‘安心’、‘和平’的感觉。”
“弗雷德里克看起来什么也没做，其实他在做，需求可能是‘爱’吧？”
“我喜欢独自完成一切，所以可能和蚱蜢一样，需求是‘自主选择’。”
不责备个人，要改变系统！
“对话时间”还融入了系统思维的要素。当陷入负面循环时，孩子们学会从情绪中抽离，分析循环的构成要素，冷静寻找脱身方法。系统思维让人不再责备个人，而是关注结构。这是一次深刻的变革，使师生之间、教师之间的关系更为温暖。
利用PBL的探究学习：“葵学院”的实践
通过以团队学习为视角的课堂，学生在共享愿景的基础上培养协作力、多角度思考力与创造新价值的能力。教师不再只是“教”，而是作为“连接专家、深化提问”的引导者。
在学科课程中几乎不发言的孩子，在葵学院里却积极提出意见：“我们这样做吧！”“这个我来负责！”等等。他们的回顾中写道：“我有了自信。”“我找到了梦想。”在研究发表会上，他们还能自信满满地向来自全国的老师们阐述探究内容。这是他们自主学习的成果，那份自信的姿态让人倍感动容，也凸显了这种学习方式的重要性。
图3.
探究学习“葵学院”概览：
综合学习时间：每周2小时，全年50小时
对象：五、六年级
开设课程：依托教师资源决定
流程：选择课程 → 从兴趣中设定课题 → 进行探究循环
“葵学院”的基础奠定在“对话时间”中。经过多年训练的高年级学生，已经能在跨年级小组中熟练主持对话。取代传统的教师主导教育，孩子们自主协作地进行探究学习，焕发出勃勃生机。
即便未来带领“对话”与“葵学院”的教师调动离开，葵小学的文化已逐渐扎根——学生能够主体性、对话性地开展深度学习。仿佛一颗种子已然开花，而从花中飘散的种子，必将绽放新的花朵。我们对即将绽放的未来充满期待。
图5.
在“葵学院”的年度回顾中，学生们说：
“一次次失败再尝试，最终克服难题时，我感受到成就感。”
“不要一开始就觉得不可能，而是大家一起挑战并共同解决，这很重要。”
“出现了很多课题，我们灵活应对，使学习变得更好。”
Opening Learning for the Planetary Era: The Challenge of Aoi Elementary School
In today’s unpredictable society, schools are being called upon to transform. At the heart of our school lies the philosophy of the “learning organization.”
The Core of Aoi Elementary: The Strategy Meeting
On April 1st—the very first day of the school year—we hold the “Aoi Strategy Meeting,” where all teachers and staff work together to create a shared vision. The school’s educational goals are not dictated by the principal but are collectively decided by the entire staff (see Fig. 1). This meeting serves as a vital space where each member can put their thoughts and hopes into words, and where together we shape the direction for the year ahead. It is the foundation of Aoi’s identity.
Fig. 1.
Reflect on the previous year’s students, listing successes and challenges
Analyze the current state of the school (impact measurement map)
Condense the vision for the year into “Educational Goals”
Change Began with the Teachers
To foster a safe and trusting environment, we have introduced the principles of Nonviolent Communication (NVC) into public education. The teachers first received the NVC workshop themselves—originally intended for students—but as the workshop unfolded, it was the teachers who began to change. They learned to reflect deeply, examine their own mental models, and cultivate self-mastery. This in turn reshaped not only their approach to teaching but also their way of being as educators. They began asking themselves: What kind of educator do I want to be? What values do I want to uphold? Instead of judging only the behavior in front of them, they looked deeper: What emotions lie beneath this action? And further still, what unmet needs are at the root of those emotions? At our school, the term “needs” has now become a common language among both students and teachers.
Cultivating Safety and Trust: The Practice of Dialogue
“Dialogue Time” is designed as a space to nurture empathy. Each grade sets a vision of the kind of children they want to become, and we hold about 20 hours of these sessions annually. In the module From Conflict to Dialogue, younger students learn to distinguish between “fighting” and “conflict.” They come to understand that conflict—clashes of opinion—is a natural and even valuable part of group life. From there, they practice how to move toward dialogue.
In the past, when classmates argued, others would immediately cry, “Teacher, they’re fighting!” and rush to stop them. But after experiencing this program, children learn to watch with warmth as peers exchange views. This support allows the two involved to express their feelings and ideas fully, often reaching agreements about how to move forward together. Such experiences cultivate a sense of acceptance—I am safe here, I belong here—and gradually build a culture of trust.
One recent example: after seeing two first graders quarrel about how to play, another child came to report, “Teacher, A and B were arguing so much, but now they’re holding hands. They moved from conflict to dialogue.” Scenes like this capture the true joy of education. Through dialogue, children come to recognize the boundaries of their values, rethink rigid mental models of “should” and “must,” and search for common ground. Exposing children to diverse values from an early age, and helping them expand these boundaries, is essential for living in the planetary era.
Fig. 2.
During “Dialogue Time,” first graders were introduced to two picture books—The Ant and the Grasshopper and Frederick. From them, they learned to connect “needs” with “actions.” Students said things like:
“Since the ants work together, their need must be ‘connection.’”
“It also feels like ‘safety’ or ‘peace.’”
“Frederick seemed like he wasn’t doing anything, but actually he was—so maybe his need was ‘love’?”
“I like doing everything by myself, so maybe I’m like the grasshopper, with the need ‘to choose for myself.’”
Don’t Blame Individuals—Change the System!
“Dialogue Time” also incorporates elements of systems thinking. When stuck in a negative loop, children learn to step back from their emotions, identify the elements that make up the cycle, and calmly discover ways to break free. Systems thinking shifts focus away from blaming individuals and toward understanding the structures at play. This was a profound transformation, warming relationships not only between students and teachers but also among the staff themselves.
Inquiry Learning through PBL: The Aoi College Program
In our project-based learning program “Aoi College,” lessons are framed around teamwork, where students learn to collaborate with a shared vision, consider issues from multiple perspectives, and create new value. Teachers do not merely “instruct” but act as facilitators who connect students to experts and deepen inquiry through questions.
In regular subject classes, some children rarely speak up. Yet in Aoi College, those same students actively say things like, “Let’s try this!” or “I’ll take charge of that.” Their reflections reveal comments such as “I gained confidence” and “I found my dream.” At research presentations, children confidently share their projects and passions with visiting educators from across Japan—a testament to the learning they built for themselves. Seeing them brimming with confidence fills us with pride and reinforces the importance of this approach.
Fig. 3.
Overview of inquiry learning “Aoi College”
General Learning Time: 2h/week, 50h/year
Target: 5th and 6th graders
Seminars: based on available staff resources
Flow: Choose seminar → Set project themes based on shared interests → Work through inquiry cycles
The foundation of Aoi College lies in “Dialogue Time.” Senior students who have grown through years of dialogue now skillfully facilitate mixed-grade groups. Instead of relying on traditional teacher-led instruction, students themselves are taking charge of inquiry, engaging independently and collaboratively with a remarkable vitality.
Even if staff who helped pioneer dialogue and Aoi College were to leave due to transfers, the culture of student-driven, dialogue-rich, and deep learning has begun to take root at Aoi. It feels as though a seed we planted has blossomed, and now from these flowers, new seeds will scatter, growing into blooms of the future. We’re more than excited to see what blossoms next.
Fig. 5.
In the annual reflections from Aoi College students, they said things like:
“After failing and trying again and again, I felt a real sense of accomplishment when I finally overcame what had once been a challenge.”
“Instead of deciding from the start that something was impossible, I realized it’s important to take on challenges together and solve them as a team.”
“As more and more issues came up, we learned to solve them flexibly, which made our learning even better.”
Avaamassa oppimista planeettakaudella: Aoi-peruskoulun haaste
Nykypäivän arvaamattomassa yhteiskunnassa koulujen uudistamista vaaditaan. Koulumme ytimessä on ajatus “oppivasta organisaatiosta”.
Aoi-peruskoulun ydin: strategiakokous
Huhtikuun 1. päivänä – eli lukuvuoden ensimmäisenä päivänä – järjestämme “Aoi-strategiakokouksen”, jossa kaikki opettajat ja henkilökunta yhdessä luovat yhteisen vision. Koulun kasvatustavoitteet eivät ole rehtorin määräämiä, vaan koko henkilökunnan yhdessä päättämiä (ks. kuvio 1). Tämä kokous on tärkeä tilaisuus, jossa jokainen voi pukea ajatuksensa ja toiveensa sanoiksi ja yhdessä suunnata vuoden suuntaa. Se on Aoin identiteetin perusta.
Kuvio 1.
1. Edellisen lukuvuoden oppilaiden tilanteen pohdinta: saavutukset ja haasteet
2. Koulun nykytilan analysointi (vaikutusten mittauskartta)
3. Tämän vuoden tavoitekuvan tiivistäminen “kasvatustavoitteiksi”
Muutokset alkoivat opettajista
Turvallisen ja luottavaisen ilmapiirin luomiseksi olemme ottaneet käyttöön väkivallattoman viestinnän (NVC) periaatteet julkisessa opetuksessa. Opettajat saivat ensin NVC-koulutuksen, joka oli alun perin tarkoitettu oppilaille, mutta juuri opettajat muuttuivat koulutuksen myötä. He oppivat reflektoimaan syvemmin, tarkastelemaan omia mentaalisia mallejaan ja kehittämään itsehallintaa. Tämä muutti paitsi heidän opetustapansa, myös heidän olemuksensa kasvattajina. He alkoivat kysyä: Millainen opettaja haluan olla? Mitä arvoja haluan vaalia? He eivät enää arvioineet vain näkyvää käyttäytymistä, vaan pyrkivät ymmärtämään sen takana olevia tunteita ja tarpeita. Koulussamme “tarpeet” on nyt oppilaiden ja henkilökunnan yhteinen kieli.
Turvallisuuden ja luottamuksen luominen: dialogin käytäntö
“Dialogiaika” on tila empatiakyvyn kasvattamiseen. Jokainen luokka asettaa vision siitä, millaisia lapsia he haluavat olla, ja vuodessa järjestetään noin 20 tuntia. “Ristiriidasta dialogiin” -moduulissa nuoremmat oppilaat oppivat määrittelemään itse riidan ja ristiriidan eron ja ymmärtävät, että mielipide-erot ovat luonnollisia yhteisöelämässä. Sieltä he harjoittelevat, kuinka edetä dialogiin.
Aiemmin, kun oppilaat riitelivät, muut huusivat heti: “Opettaja, he tappelevat!” ja pyysivät puuttumaan. Mutta tämän ohjelman jälkeen oppilaat osaavat tarkastella tilannetta lämpimästi, kun toiset kiistelevät. Tämä sallii osapuolten ilmaista tunteensa ja ajatuksensa kunnolla ja päästä sopimukseen seuraavista askelista. Tällaiset kokemukset kasvattavat tunnetta: “minut hyväksytään täällä”, ja rakentavat turvallisen ja luottavaisen ilmapiirin.
Äskettäin eräs ekaluokkalainen kertoi nähtyään kahden oppilaan kinastelun leikin vuoksi: “Opettaja, A ja B riitelivät kovasti, mutta nyt he pitävät jo toisiaan kädestä. He menivät ristiriidasta dialogiin.” Tällaiset hetket ovat koulutuksen ydin. Dialogin kautta lapset oppivat tunnistamaan omien arvojensa rajat, tarkistamaan “pitäisi”-mentaliteettia ja etsimään yhteisiä alueita muiden kanssa. Jo varhaisesta iästä alkaen moninaisiin arvoihin tutustuminen ja omien rajojen laajentaminen on välttämätöntä planeettakaudella selviytymiseksi.
Kuvio 2.
“Dialogiajan” aikana ekaluokkalaisille esiteltiin kaksi kuvakirjaa – Muurahainen ja heinäsirkka ja Frederick. Niiden avulla he oppivat liittämään “tarpeita” ja “toimintoja” yhteen. Oppilaat sanoivat esimerkiksi:
“Koska muurahaiset työskentelevät yhdessä, heidän tarpeensa on varmaan ‘yhteys’.”
“Se tuntuu myös ‘turvallisuudelta’ tai ‘rauhalta’.”
“Frederick näytti siltä, ettei hän tehnyt mitään, mutta oikeasti hän teki – ehkä hänen tarpeensa oli ‘rakkaus’?”
“Pidän siitä, että teen kaiken yksin, joten ehkä olen kuin heinäsirkka, jonka tarve on ‘valita itse’.”
Älä syytä yksilöä – muuta järjestelmää!
“Dialogiaika” sisältää myös systeemiajattelun elementtejä. Kun jäädään negatiiviseen kierteeseen, oppilaat oppivat ottamaan etäisyyttä tunteistaan, tunnistamaan kierteen osatekijät ja löytämään rauhallisesti keinot siitä irtautumiseen. Systeemiajattelu siirtää huomion pois yksilön syyttämisestä kohti rakenteiden ymmärtämistä. Tämä oli syvällinen muutos, joka lämpensi suhteita sekä oppilaiden ja opettajien välillä että henkilökunnan kesken.
Tutkivaa oppimista PBL:n avulla: “Aoi College” -ohjelma
Projektipohjaisessa “Aoi College” -ohjelmassamme oppilaat oppivat työskentelemään tiimissä, jakamaan vision, tarkastelemaan asioita eri näkökulmista ja luomaan uusia arvoja. Opettajat eivät vain “opeta”, vaan toimivat fasilitaattoreina, jotka yhdistävät oppilaat asiantuntijoihin ja syventävät kysymyksiä.
Oppilaat, jotka eivät juuri koskaan puhu tavallisilla oppitunneilla, alkavat Aoi Collegessa sanoa innokkaasti: “Tehdään näin!” tai “Minä otan tämän vastuulleni!” Heidän pohdinnoissaan näkyi kommentteja, kuten: “Sain itseluottamusta.” ja “Löysin unelmani.” Tutkimusesityksissä oppilaat selittävät rohkeasti projektejaan ja ajatuksiaan opettajille, jotka tulevat ympäri Japania. Se on heidän itse oppimansa tulos, ja heidän itsevarmuutensa saa meidät liikuttumaan ja korostaa tämän oppimistavan merkitystä.
Kuvio 3.
Tutkivan oppimisen “Aoi College” -ohjelman yleiskuva:
Yleinen oppimisaika: 2 h/viikko, 50 h/vuosi
Kohderyhmä: 5.–6. luokkalaiset
Seminaarit: päätetään opettajien resurssien perusteella
Prosessi: Seminaarin valinta → Aiheen määrittely kiinnostuksen kohteista → Tutkimussyklin toteutus
“Aoi College” perustuu “Dialogiaikaan”. Vanhemmat oppilaat, jotka ovat harjoitelleet dialogia useita vuosia, osaavat nyt ohjata keskustelua eri-ikäisten ryhmissä. Perinteisen opettajakeskeisen opetuksen sijaan oppilaat itse ottavat vastuun tutkimisesta, toimien itsenäisesti ja yhteistyössä innostuneesti.
Vaikka opettajat, jotka alun perin vetivät dialogia ja Aoi Collegea, siirtyisivät muualle, kulttuuri, jossa oppilaat harjoittavat omaehtoista, dialogista ja syvällistä oppimista, on alkanut juurtua Aoihin. Tuntuu kuin istutettu siemen olisi kukkinut, ja nyt kukista leviävät siemenet tulevat kasvamaan uusiksi kukiksi. Odotamme innolla, mitä seuraavaksi puhkeaa kukkaan.
Kuvio 5.
Aoi Collegen vuosittaisessa oppilaiden reflektiossa sanottiin:
“Epäonnistuttuani ja yrittäessäni uudelleen koin saavutuksen tunteen, kun viimein selvitin haasteen.”
“Sen sijaan, että heti ajattelisi jonkin olevan mahdotonta, on tärkeää kohdata haasteet yhdessä ja ratkaista ne tiiminä.”
“Kun esiin tuli lisää tehtäviä, opimme ratkaisemaan ne joustavasti, mikä paransi oppimista entisestään.”
Gufungura Amasomo y’igihe cy’Isi: Ihurizo rya Aoi Elementary
Mu muryango utoroshye kumenyerwa w’ubu, amashuri arasabwa guhinduka. Ku ishuri ryacu, igitekerezo cy’ingenzi ni “umuryango wiga”.
Inama shingiro ya Aoi Elementary
Ku ya 1 Mata—umunsi wa mbere w’umwaka w’ishuri—dukora “Inama y’Ubwenge ya Aoi”, aho abarimu bose n’abakozi bafatanya gushyiraho icyerekezo gihuriweho. Intego z’uburezi z’ishuri ntizishyirwaho n’umuyobozi w’ishuri gusa, ahubwo zifatwaho icyemezo n’abakozi bose (reba Igishushanyo cya 1). Iyi nama ni umwanya wo kuvuga no gusangiza buri wese ibitekerezo n’ibyifuzo bye, ari nako dushyiraho icyerekezo cy’umwaka. Ni fondasiyo y’icyo Aoi ari cyo.
Igishushanyo 1.
1. Gusubiza amaso ku mwaka ushize ku banyeshuri: ibyo bagezeho n’ibibazo byagaragaye
2. Gusesengura uko ishuri rihagaze ubu (ikarita y’ingero z’ingaruka)
3. Gukusanyiriza hamwe icyerekezo cy’umwaka mu “ntego z’uburezi z’ishuri”
Impinduka zatangiriye ku barimu
Mu rwego rwo kubaka umwuka w’umutekano n’icyizere, twazanye ihame rya Nonviolent Communication (NVC) mu burezi rusange. Abarezi ni bo babanje guhabwa ayo masomo ya NVC—ubwo mu by’ukuri yari agenewe abanyeshuri—ariko mu gihe cy’amasomo, ni abarimu ubwabo bahindutse. Bigishijwe kwitekerezaho, kureba imyumvire yabo, no kwiyobora. Byahinduye uburyo bigisha ndetse n’uko babaho nk’abarezi. Batangiye kwibaza bati: Umurezi nshaka kuba nde? Ni izihe ndangagaciro nshaka guharanira? Ntibongeye kureba gusa imyitwarire igaragara, ahubwo bashakaga kumenya ibyiyumvo biri inyuma yayo, ndetse no “ibyo umuntu akeneye” biri mu mutima w’ayo moko y’amarangamutima. Ku ishuri ryacu, ijambo “needs” (ibyo umuntu akeneye) ryabaye ururimi ruhuriweho n’abana n’abarezi.
Kubaka umwuka w’icyizere n’umutekano: imyitozo y’Ikiganiro
“Igihe cy’Ikiganiro” ni umwanya wo gukurikirana empathy (kubasha kumva abandi). Buri rwego rw’amashuri rishyiraho icyerekezo cy’uko abana bifuza kuba, kandi buri mwaka habaho amasaha hafi 20. Mu gice cyiswe “Kuva mu Ntonganya ujya mu Kiganiro”, abana bato biga kwitandukanya hagati ya “kurwana” n’ “ukutavuga rumwe”. Basobanukirwa ko kutavuga rumwe—gutandukana mu bitekerezo—bishobora kuba ibintu byiza mu buzima bwa buri munsi bw’itsinda. Bavoma amasomo yo kugera ku biganiro byubaka.
Kera, iyo abana bapfuye amagambo, abandi bahitaga bavuga bati: “Mwarimu, bararwana!” maze bakamusaba kubitangira. Ariko nyuma yo kwitabira iyi gahunda, abana biga kureba bagenzi babo barimo kwitana bamwana, bakabirebera mu rukundo. Ibi bituma abo bireba baganira mu mutuzo, bagasobanura amarangamutima n’ibitekerezo byabo kugeza bagera ku mwanzuro w’uko bazitwara ubutaha. Uru rukundo rutuma umuntu yumva ko ari uwemewe kandi atekanye, bikubaka umwuka w’icyizere.
Vuba aha, umwana wo mu mwaka wa mbere yabwiye mwarimu ati: “Mwarimu, A na B barimo kutavugana cyane, ariko noneho bafatanye ukuboko. Bavuye mu ntonganya bajya mu kiganiro.” Ibi ni byo byiza by’uburezi. Binyuze mu kiganiro, abana biga kumenya imbibi z’indangagaciro zabo, bagasubiramo imyumvire ya “gukwiye” n’“ugomba”, kandi bagashaka aho bahurira n’abandi. Kugera ku ndangagaciro zitandukanye kuva bakiri bato no kwagura imbibi zabo ni ingenzi cyane mu gihe cy’Isi.
Igishushanyo 2.
Mu “Igihe cy’Ikiganiro”, abana bo mu mwaka wa mbere basomye ibitabo bibiri by’amashusho—Imana n’Inzige (The Ant and the Grasshopper) na Frederick. Bakuyeho amasomo yo guhuza “needs” (ibyo umuntu akeneye) n’“ibikorwa”. Bavuze bati:
“Imana (umubu) kuko bakorana hamwe, dushobora kuvuga ko bakeneye ‘kwihuza’.”
“Biragaragara kandi nko ‘umutekano’ cyangwa ‘amahoro’.”
“Frederick yagaragaraga nk’utagikora, ariko mu by’ukuri yakoze, needs ye ishobora kuba ari ‘urukundo’.”
“Njye nkunda gukora ibintu wenyine, ubwo ndi nka inzige, needs yanjye ni ‘guhitamo ku giti cyanjye’.”
Ntimugashinje umuntu ku giti cye – muhindure sisitemu!
“Igihe cy’Ikiganiro” kirimo no kwiga ku bitekerezo bya systems thinking. Iyo bafashwe mu ruziga rubi, abana biga gukura amaso ku byiyumvo, bakareba ibyo bintu bigize uruziga, bakabona uburyo bwo kuruvamo mu mutuzo. Systems thinking ituma tudashinja umuntu ku giti cye, ahubwo tugashaka gusobanukirwa imiterere y’urwego. Ibi byabaye impinduka ikomeye, byongera ubushuti hagati y’abana n’abarezi ndetse n’abakozi hagati yabo.
Kwiga binyuze mu PBL: Amahugurwa ya “Aoi College”
Mu masomo yacu ashingiye ku mushinga “Aoi College”, abana biga gukorana nk’ikipe, bafite icyerekezo kimwe, bareba ibintu mu mpande zitandukanye, kandi bakabyara agaciro gashya. Abarimu ntibakigisha gusa, ahubwo baba abafasha bashyira abana mu nshuro n’inzobere, kandi bagafasha kugera ku bibazo byimbitse.
Abana batigeze bavugira mu ishuri risanzwe, mu Aoi College batangira kuvuga bishimye bati: “Tugire dute?” cyangwa “Ibi ni jye ubyitaho!” Mu byifuzo byabo, bagaragaje bati: “Nabonye icyizere.” “Nabonye inzozi zanjye.” Mu kugaragaza ibyavuye mu bushakashatsi, babasha gusobanura ibyo bakoze imbere y’abarimu baturutse hose mu Buyapani. Ni umusaruro wabo bwite, kandi kubona icyizere cyabo bituzura umutima, bikaduha kumva akamaro k’ubu buryo bwo kwiga.
Igishushanyo 3.
Incamake ya “Aoi College” yo kwiga binyuze mu bushakashatsi:
Amasaha y’Ishuri rusange: amasaha 2 buri cyumweru, amasaha 50 buri mwaka
Intego: Abana bo mu mwaka wa 5 n’uwa 6
Seminari: hagenwa bitewe n’ubushobozi bw’abarimu
Uburyo: Guhitamo seminari → Gushyiraho insanganyamatsiko ziturutse ku byifuzo → Kuzenguruka mu cyiciro cy’ubushakashatsi
“Aoi College” ishingiye ku “Igihe cy’Ikiganiro”. Abana bo mu mashuri yo hejuru bamaze imyaka biga kuganira bashoboye kuyobora ibiganiro mu matsinda y’abana b’ingeri zitandukanye. Mu cyimbo cy’uko abarimu ari bo bagenga isomo, ubu ni abana ubwabo bafata iya mbere, biga ku giti cyabo no mu bufatanye, bagaragara bafite ishyaka.
N’ubwo abarimu batangije “Ikiganiro” na “Aoi College” bashobora kwimurirwa ahandi, umuco wo kwiga bigizwemo uruhare n’abanyeshuri ubwabo, wuzuyemo ibiganiro n’ubujijuke, watangiye gushinga imizi muri Aoi. Bisa n’aho imbuto twateye imaze gutumbagira, kandi kuva kuri iyo ndabo, imbuto nshya zizajya mu mpande zitandukanye, zifite umutwe wo kuzana indabyo nshya. Turushijeho kwishimira kureba ibyo bizavamo mu bihe biri imbere.
Igishushanyo 5.
Mu gusesengura ku mwaka kwa Aoi College, abana bavuze bati:
“Nyuma yo gutsindwa no kugerageza kenshi, nagerageje gutsinda ibibazo byahoze bingoye, numvise nishimye cyane.”
“Aho guhitamo ko ikintu kidashoboka uhereye mu ntangiriro, ni ngombwa guhangana n’ibibazo hamwe no kubikemura mu itsinda.”
“Nk’uko ibibazo byiyongeraga, twize uburyo bwo kubikemura mu buryo bwihuse, bigatuma amasomo yacu arushaho kuba meza.”
지구 시대의 배움을 열다: 아오이 초등학교의 도전
예측할 수 없는 오늘날의 사회에서 학교의 변혁이 요구되고 있다. 우리 학교의 핵심에는 “학습하는 조직”이라는 철학이 있다.
아오이 초등학교의 핵심 회의
4월 1일, 즉 학년도 첫날에 모든 교직원이 함께 모여 공유 비전을 세우는 “아오이 전략 회의”를 연다. 학교 교육 목표는 교장이 아니라 전 교직원이 함께 결정한다(그림 1 참조). 이 회의는 교직원 각자가 자신의 생각과 바람을 언어로 표현하고, 1년의 방향성을 함께 만들어 가는 아오이의 근간이 되는 회의이다.
그림 1.
1. 전년도 학생들의 모습에서 성과와 과제를 도출
2. 학교의 현황을 분석 (임팩트 측정 맵)
3. 올해의 목표 이미지를 “학교 교육 목표”로 응축
먼저 변한 것은 교사였다
안전하고 신뢰할 수 있는 분위기를 조성하기 위해 우리 학교는 비폭력대화(NVC)의 원리를 공교육에 도입했다. 원래 학생들을 위해 기획된 NVC 연수를 교사들이 먼저 받았는데, 변화한 것은 바로 교사들이었다. 교사들은 자기 성찰을 통해 마음의 모델을 들여다보고 자기 통제력을 길렀다. 이는 가르치는 방식뿐 아니라 교육자로서의 태도까지 바꾸었다. “나는 어떤 교육자가 되고 싶은가?”, “무엇을 가장 소중히 여기고 싶은가?”라는 질문을 던지기 시작했다. 겉으로 보이는 행동만으로 판단하지 않고, 그 행동 뒤에 어떤 감정이 있는지, 그리고 그 감정의 깊은 곳에는 어떤 충족되지 않은 “욕구”가 있는지를 살피게 되었다. 우리 학교에서 “욕구”라는 단어는 교직원과 학생 모두의 공통 언어가 되었다.
안전과 신뢰의 분위기 조성: ‘대화’ 실천
“대화 시간”은 공감 능력을 키우는 자리이다. 학년마다 아이들의 이상적인 모습을 설정하고, 매년 약 20시간씩 진행한다. “갈등에서 대화로”라는 모듈에서는 저학년 학생들이 스스로 싸움과 갈등의 차이를 정의하고, 의견 충돌인 “갈등”은 집단생활에서 있을 수 있는 일임을 이해한다. 거기서 어떻게 대화로 나아갈지를 배운다.
예전에는 누군가 말싸움을 하면 “선생님, 싸워요!”라며 달려와 말리려 하곤 했다. 그러나 이 과정을 경험한 후에는 의견을 주고받는 친구들을 따뜻하게 지켜볼 수 있게 된다. 그러면 당사자 두 명은 자신의 감정과 생각을 충분히 표현하고, 다음에 어떻게 할지까지 함께 논의하게 된다. 이런 환경이 “나는 받아들여지고 있다”는 자기 인식을 키우고, 안전하고 신뢰할 수 있는 분위기를 만든다.
얼마 전, 놀이 방식 차이로 다투던 두 명을 지켜보던 1학년 학생이 “선생님, A랑 B가 아까까지 그렇게 말다툼하더니 이제는 손을 잡고 있어요. 갈등에서 대화로 갔네요.”라고 보고해 주었다. 이런 장면이야말로 학교 교육의 묘미다. 대화를 통해 아이들은 자기 가치관의 경계를 인식하고, “~해야 한다”는 마음의 모델을 다시 들여다보며, 타인과 교차할 수 있는 부분을 찾아간다. 어린 시절부터 다양한 가치관을 접하고 자기 경계를 확장하는 것은 지구 시대를 살아가는 데 필수적이다.
그림 2.
“대화 시간” 동안, 1학년 학생들에게 그림책 두 권 — 개미와 베짱이, 프레드릭 — 을 읽어주었다. 그 속에서 학생들은 “행동”에서 “욕구”를 이해하는 법을 배웠다. 아이들은 이렇게 말했다:
“개미는 모두 힘을 합쳐 일하니까, 욕구는 ‘연결’이라고 생각해요.”
“‘안전’, ‘평화’라는 느낌도 있어요.”
“프레드릭은 아무것도 안 하는 것처럼 보였지만 사실 하고 있었어요. 욕구는 ‘사랑’ 아닐까요?”
“저는 혼자서 뭐든지 하는 게 편하니까, 베짱이처럼 ‘스스로 선택하기’일지도 몰라요.”
개인을 탓하지 말고, 시스템을 바꿔라!
“대화 시간”에는 시스템 사고 요소도 포함되어 있다. 부정적인 루프에 갇혔을 때, 감정에서 한 발짝 떨어져 루프를 구성하는 요소들을 바라봄으로써 벗어나는 방법을 침착하게 찾아낼 수 있다. 시스템 사고는 개인을 탓하지 않고 시스템 자체에 주목하게 한다. 이것은 큰 변혁이었으며, 학생과 교사, 교사들 사이의 관계를 따뜻하게 만들었다.
PBL을 활용한 탐구 학습: “아오이 칼리지” 실천
팀 학습의 관점에서 수업을 진행함으로써, 학생들은 공유 비전을 가지고 협동하며 다각도로 사물을 바라보고 새로운 가치를 창출하는 힘을 기른다. 교사는 단순히 “가르치는” 역할이 아니라, 전문가와 연결해 주고 질문을 심화시키는 역할을 맡는다.
교과 수업에서 거의 발언하지 않던 학생이 아오이 칼리지에서는 “이렇게 해 보자”, “이건 내가 맡을게”라며 적극적으로 의견을 내고 열정을 보인다. 되돌아보면 “자신감이 생겼다”, “내 꿈을 찾았다”와 같은 소감도 있었다. 연구 발표회에서는 전국에서 온 교사들 앞에서 당당히 탐구 내용을 설명하는 모습도 볼 수 있다. 이는 스스로 배운 결과이며, 그 자신감 넘치는 모습은 늘 가슴을 뜨겁게 하고 이 학습 방식의 중요성을 느끼게 한다.
그림 3.
탐구 학습 “아오이 칼리지” 개요
종합 학습 시간: 주 2시간, 연간 50시간
대상: 5, 6학년
개설 세미나: 교직원 자원에서 결정
흐름: 세미나 선택 → 관심사에서 주제 설정 → 탐구 사이클 진행
아오이 칼리지의 토대는 “대화 시간”에 있다. 여러 해 동안 대화를 배운 고학년 학생들은 이제 이학년 그룹에서 능숙하게 퍼실리테이션을 한다. 전통적인 교사 주도의 교육 대신, 학생들 스스로 자율적이고 협력적으로 탐구 활동을 하며 활기찬 모습을 보이고 있다.
비록 “대화”와 아오이 칼리지를 이끌던 교사가 전근으로 떠나더라도, 학생 주도의 대화적이고 깊은 학습 문화가 아오이에 뿌리내리기 시작했다. 심은 씨앗이 꽃을 피운 듯하고, 그 꽃에서 퍼져 나간 씨앗들이 새로운 꽃을 피우길 기대한다. 우리는 앞으로 어떤 꽃이 필지 무척 기대된다.
그림 5.
“아오이 칼리지” 연간 되돌아보기에서 학생들은 이렇게 말했다:
“실패하고 반복하는 가운데, 예전에는 어려웠던 과제를 마침내 해결했을 때 성취감을 느꼈다.”
“처음부터 불가능하다고 단정 짓지 않고 함께 도전하고 해결해 나가는 게 중요하다.”
“과제가 점점 늘어날수록, 우리는 유연하게 해결하는 법을 배우며 학습이 더 나아졌다.”
Дэлхийн эрин үеийн сургалтыг нээх нь: Аой бага сургуулийн сорилт
Өнөөдрийн урьдчилан таамаглахад бэрх нийгэмд сургуулиуд шинэчлэгдэх шаардлагатай болжээ. Манай сургуулийн төвд “сурдаг байгууллага” гэсэн үзэл баримтлал бий.
Аой сургуулийн үндсэн хурал
4-р сарын 1-нд, өөрөөр хэлбэл хичээлийн жилийн эхний өдөр бүх багш, ажилтан хамтдаа “Аой стратегийн хурал”-ыг хийж, хамтын алсын хараагаа тодорхойлдог. Сургуулийн боловсролын зорилгыг захирал дангаараа биш, бүх багш ажилтан хамтдаа шийддэг (Зураг 1-г үзнэ үү). Энэ бол хүн бүр өөрийн бодол, хүсэл мөрөөдлөө үгээр илэрхийлэх, хамтдаа жилийн чиглэлийг бий болгох чухал цаг бөгөөд Аой сургуулийн тулгуур багана юм.
Зураг 1.
1. Өмнөх жилийн сурагчдын байдал дээр тулгуурлан амжилт, бэрхшээлийг жагсаах
2. Сургуулийн өнөөгийн нөхцөл байдлыг шинжлэх (нөлөөллийн зураглал)
3. Энэ жилийн зорилгын дүр төрхийг “боловсролын зорилго”-д шингээх
Эхлээд өөрчлөгдсөн нь багш нар
Аюулгүй, итгэлтэй уур амьсгалыг бүрдүүлэхийн тулд бид НҮЧ буюу хүчирхийлэлгүй харилцаа (NVC)-ны зарчмуудыг нийтийн боловсролд нэвтрүүлсэн. Анх сурагчдад зориулагдсан байсан NVC сургалтыг эхлээд багш нар авсан боловч өөрчлөгдсөн нь багш нар өөрсдөө байлаа. Тэд өөрийгөө эргэцүүлэн бодож, сэтгэлийн загвараа шинжиж, өөрийгөө хянах чадвараа хөгжүүлэв. Энэ нь тэдний заах арга барилаас гадна боловсролын ажилтан болох хандлагыг нь ч өөрчилсөн. “Би ямар багш болохыг хүсч байна вэ?”, “Би юуг чухалчилмаар байна вэ?” гэх мэт асуултыг өөртөө тавьж эхэлсэн. Тэд ил гарсан зан авирыг шүүмжлэхээс цааш явж, түүний ар дахь мэдрэмжүүд, цаашлаад тэр мэдрэмжийн угт буй хангагдаагүй “хэрэгцээ”-г олж харж эхэлсэн. Манай сургуульд “хэрэгцээ” гэдэг үг сурагч, ажилчдын нийтлэг хэл болжээ.
Аюулгүй, итгэлтэй уур амьсгал бүрдүүлэх: “Харилцаа”-ны дадлага
“Харилцааны цаг” нь бусдын сэтгэлийг ойлгох чадварыг хөгжүүлэх орон зай юм. Анги тус бүр хүүхдүүд ямар хүн болж төлөвшихийг зорилго болгон тодорхойлж, жилд 20 орчим цагийг зориуладга. “Зөрчлөөс харилцаа руу” хэмээх хичээл дээр бага ангийн сурагчид “маргаан” ба “зөрчил”-ийн ялгааг өөрсдөө тодорхойлж, санал зөрөлдөх нь хамтын амьдралд байж болох зүйл гэдгийг ойлгодог. Тэндээс тэд харилцаанд хэрхэн хүрэхийг сурч эхэлнэ.
Өмнө нь хэн нэгэн маргалдахад “Багш аа, тэд муудалцаж байна!” гэж дуудан, зогсоохыг хүсдэг байлаа. Гэвч энэ хөтөлбөрт хамрагдсаны дараа хүүхдүүд ангийнхныхаа санал солилцоог дулаанаар харж чаддаг болсон. Ингэснээр тухайн хоёр хүүхэд өөрсдийн мэдрэмж, бодлыг бүрэн илэрхийлж, дараа нь хэрхэн хамтдаа явахаа ч хүртэл ярилцдаг болсон. Ийм орчин хүүхдүүдэд “Намайг хүлээн зөвшөөрч байна” гэсэн мэдрэмжийг төрүүлж, аюулгүй, итгэлтэй уур амьсгалыг бүрдүүлдэг.
Саяхан нэгэн нэгдүгээр ангийн сурагч хоёр найзаа тоглох аргын талаар маргалдаж байгаад удалгүй гар барин эвлэрснийг хараад “Багш аа, А, В хоёр сая хүртэл маргалдаж байсан, одоо гар барьчихаж. Тэд зөрчлөөс харилцаа руу орлоо” гэж хэлсэн. Ийм мөчүүд нь боловсролын жинхэнэ сайхан нь юм. Харилцааны явцад хүүхдүүд өөрсдийн үнэт зүйлийн хил хязгаарыг таньж, “~хийх ёстой” гэсэн сэтгэлийн загвараа эргэн харж, бусадтай нийлэх цэгээ хайдаг. Багаасаа олон төрлийн үнэт зүйлтэй танилцах, өөрийн хил хязгаарыг тэлэх нь дэлхийн эрин үед амьдрахад зайлшгүй шаардлагатай.
Зураг 2.
“Харилцааны цаг”-ийн үеэр 1-р ангийн хүүхдүүдэд Шоргоолж ба царцаа, Фредерик гэсэн хоёр зурагт номыг уншиж өгсөн. Тэд тэндээс “үйлдэл”-ээс “хэрэгцээ”-г ойлгохыг сурсан. Хүүхдүүд ийн хэлжээ:
“Шоргоолжууд бүгд хамтдаа ажиллаж байгаа болохоор тэдний хэрэгцээ нь ‘холбоо’ гэж бодож байна.”
“Мөн ‘аюулгүй байдал’, ‘энх тайван’ гэсэн мэдрэмж төрж байна.”
“Фредерик юу ч хийхгүй байгаа мэт харагдсан ч үнэндээ хийж байсан, тэгэхээр түүний хэрэгцээ нь ‘хайр’ байх.”
“Би өөрөө бүхнийг хийхэд тухтай байдаг болохоор би царцаа шиг, миний хэрэгцээ бол ‘өөрөө сонгох’ юм шиг санагдаж байна.”
Хувь хүнийг буруутгах биш, системийг өөрчил!
“Харилцааны цаг”-т системийн сэтгэлгээний элементүүдийг ч оруулсан. Сөрөг давталтад орсон үед хүүхдүүд сэтгэл хөдлөлөөсөө зай авч, давталтыг бүрдүүлж буй элементүүдийг харж, түүнээс гарах аргыг тайван олж чаддаг болсон. Системийн сэтгэлгээ нь хувь хүнийг буруутгахаас илүү системд анхаарлаа хандуулдаг. Энэ нь асар том өөрчлөлт байсан бөгөөд хүүхэд ба багш, мөн багш нарын хоорондын харилцааг дулаацуулав.
PBL-ийг ашигласан судалгааны сургалт: “Аой Коллеж”-ийн туршлага
Багийн сургалтын үүднээс хичээл явуулснаар хүүхдүүд хамтын алсын хараатай байж, хамтран ажиллах чадвар, олон өнцгөөс зүйлсийг харах чадвар, шинэ үнэ цэнэ бүтээх чадварыг эзэмшдэг. Багш нар зүгээр л “заадаг” биш, харин сурагчдыг мэргэжилтнүүдтэй “холбодог”, асуултыг “гүнзгийрүүлдэг” хөтөчийн үүрэг гүйцэтгэдэг.
Энгийн хичээл дээр бараг ярьдаггүй хүүхдүүд Аой Коллеж дээр “Ингэж хийе”, “Энийг би хариуцъя” гэх мэтээр идэвхтэй санал гаргадаг. Тэдний эргэцүүлэлд “Би өөртөө итгэлтэй болсон”, “Би мөрөөдлөө олсон” гэх мэт үгс байлаа. Судалгааны танилцуулгын үеэр тэд улс даяар ирсэн багш нарын өмнө судалгааныхаа талаар итгэлтэй тайлбарлаж байсан. Энэ бол тэдний өөрсдөө сурч олсон үр дүн бөгөөд өөртөө итгэлтэй байдал нь бидний сэтгэлийг хөдөлгөж, энэ сургалтын хэлбэрийн ач холбогдлыг мэдрүүлдэг.
Зураг 3.
“Аой Коллеж” судалгааны сургалтын тойм:
Нийтлэг сургалтын цаг: 7 хоногт 2 цаг, жилд 50 цаг
Зорилтот бүлэг: 5, 6-р ангийн сурагчид
Семинарууд: багш нарын нөөцөд тулгуурлан шийддэг
Үйл явц: Семинар сонгох → Сонирхол дээр үндэслэн сэдэв сонгох → Судалгааны мөчлөгийг хийх
“Аой Коллеж”-ийн суурь нь “Харилцааны цаг”-т бий болсон. Олон жил харилцаанд суралцсан дунд ангийн сурагчид одоо янз бүрийн насны бүлгүүдийг чадварлагаар удирдаж чаддаг болсон. Уламжлалт багшийн төвтэй сургалтын оронд сурагчид өөрсдөө бие даан, хамтран судалгаанд идэвхтэй оролцож байна.
Хэдийгээр “Харилцаа” болон “Аой Коллеж”-ийг эхлүүлсэн багш нар шилжиж явсан ч сурагч төвтэй, харилцаатай, гүнзгий сургалтын соёл Аой сургуульд үндэслэж эхэлжээ. Бидний тарьсан үр цэцэглэсэн мэт санагдаж, тэр цэцгээс шинэ үр цацагдан ирээдүйд шинэ цэцэгс дэлгэрэхийг тэсэн ядан хүлээж байна.
Зураг 5.
“Аой Коллеж”-ийн жилийн эргэцүүлэлд сурагчид ийн хэлсэн:
“Би бүтэлгүйтсэний дараа дахин дахин оролдсоор эцэст нь өмнө нь бэрхшээл байсан зүйлийг даван гарч чадсандаа бахархсан.”
“Эхнээсээ боломжгүй гэж бодохын оронд, хамтдаа сорилтыг даван туулах нь чухал гэдгийг ойлгосон.”
“Асуудлууд улам олон гарч ирэхэд, бид тэднийг уян хатан шийдвэрлэхийг сурч, сургалт илүү сайжирсан.”
Abrir el aprendizaje en la era planetaria: El desafío de la Escuela Primaria Aoi
En la sociedad impredecible de hoy, se pide que las escuelas se transformen. En el corazón de nuestra escuela está la filosofía de la “organización que aprende”.
La reunión central de la Escuela Primaria Aoi
El 1 de abril, es decir, el primer día del año escolar, todo el personal docente se reúne para la “Reunión Estratégica Aoi”, donde se construye una visión compartida. Los objetivos educativos de la escuela no los decide el director, sino todo el personal conjuntamente (ver Fig. 1). Esta reunión es un momento clave para que cada miembro exprese sus pensamientos y deseos, y para que juntos marquemos la dirección del año. Constituye el fundamento de la identidad de Aoi.
Fig. 1.
1. Reflexionar sobre los estudiantes del año anterior, enumerando logros y retos
2. Analizar la situación actual de la escuela (mapa de medición de impacto)
3. Condensar la visión del año en los “objetivos educativos”
El cambio empezó con los docentes
Para fomentar un clima de seguridad y confianza, introdujimos los principios de la Comunicación No Violenta (NVC) en la educación pública. Los docentes fueron los primeros en recibir el taller de NVC—que originalmente estaba destinado a los estudiantes—pero quienes cambiaron fueron ellos mismos. Aprendieron a reflexionar profundamente, a observar sus propios modelos mentales y a desarrollar el autocontrol. Esto transformó no solo su manera de enseñar, sino también su forma de ser como educadores. Comenzaron a preguntarse: ¿Qué tipo de educador quiero ser? ¿Qué valores quiero priorizar? Ya no juzgaban solo el comportamiento visible, sino que buscaban entender qué emociones había detrás de esas acciones, y qué “necesidades” estaban en el fondo de esas emociones. En nuestra escuela, la palabra “necesidades” se ha convertido en un lenguaje común entre alumnos y docentes.
Fomentar un ambiente seguro y confiable: la práctica del diálogo
“El Tiempo de Diálogo” está diseñado como un espacio para cultivar la empatía. Cada curso establece una visión de cómo quieren ser los niños, y se llevan a cabo unas 20 horas al año. En el módulo “De conflicto a diálogo”, los alumnos más pequeños definen por sí mismos la diferencia entre “pelea” y “conflicto”, entendiendo que el conflicto—los choques de opinión—es algo natural e incluso valioso en la vida en grupo. Desde allí, aprenden a avanzar hacia el diálogo.
Antes, cuando algunos compañeros discutían, otros corrían a decir: “¡Maestro, están peleando!” y pedían que se interviniera. Pero tras vivir esta experiencia, los niños aprenden a observar con calidez a los compañeros que intercambian opiniones. Esto permite que las dos partes expresen plenamente sus sentimientos e ideas y lleguen a acuerdos sobre cómo seguir adelante. Tales experiencias cultivan la sensación de “soy aceptado aquí” y construyen poco a poco un clima de seguridad y confianza.
Recientemente, un alumno de primer grado, tras observar a dos compañeros discutir por la forma de jugar, comentó: “Profe, A y B estaban discutiendo mucho, pero ahora ya se están dando la mano. Pasaron del conflicto al diálogo.” Escenas como esta son la esencia de la educación. A través del diálogo, los niños aprenden a reconocer los límites de sus propios valores, a replantearse los modelos mentales de “deber” y “tener que”, y a buscar puntos de encuentro con los demás. Desde pequeños, exponerse a diversos valores y ampliar sus propios límites es fundamental para sobrevivir en la era planetaria.
Fig. 2.
Durante el “Tiempo de Diálogo”, a los alumnos de primer grado se les presentaron dos libros ilustrados—La hormiga y el saltamontes y Frederick. A partir de ellos, aprendieron a relacionar “necesidades” con “acciones”. Dijeron cosas como:
“Como las hormigas trabajan juntas, creo que su necesidad es la ‘conexión’.”
“También me transmite ‘seguridad’ o ‘paz’.”
“Frederick parecía no estar haciendo nada, pero en realidad sí lo hacía, quizá su necesidad era el ‘amor’.”
“A mí me gusta hacer todo solo, así que puede que sea como el saltamontes, con la necesidad de ‘elegir por mí mismo’.”
¡No culpar a las personas, cambiar el sistema!
“El Tiempo de Diálogo” también incorpora elementos del pensamiento sistémico. Cuando se quedan atrapados en un bucle negativo, los niños aprenden a distanciarse de sus emociones, a identificar los elementos que componen el ciclo y a encontrar con calma maneras de salir de él. El pensamiento sistémico desplaza la atención de culpar al individuo hacia comprender las estructuras. Esto fue una transformación profunda que calentó las relaciones entre estudiantes y docentes, así como entre los propios docentes.
Aprendizaje por indagación con PBL: la práctica de “Aoi College”
En nuestro programa de aprendizaje basado en proyectos “Aoi College”, las clases se desarrollan desde la perspectiva del trabajo en equipo, fomentando que los estudiantes colaboren con una visión compartida, vean los asuntos desde múltiples perspectivas y creen nuevo valor. Los docentes no “enseñan” simplemente, sino que actúan como facilitadores que conectan a los estudiantes con expertos y profundizan las preguntas.
En las clases regulares, algunos niños apenas hablan. Sin embargo, en Aoi College esos mismos alumnos dicen activamente: “¡Hagamos esto!”, “¡Yo me encargo de eso!” Sus reflexiones incluyen frases como: “Gané confianza” y “Encontré mi sueño.” En las presentaciones de investigación, los niños exponen con seguridad sus proyectos y motivaciones ante docentes de todo Japón. Es el fruto de un aprendizaje que ellos mismos construyeron, y su confianza nos conmueve y nos reafirma en la importancia de este enfoque.
Fig. 3.
Resumen del aprendizaje por indagación “Aoi College”:
Tiempo de aprendizaje integrado: 2 h/semana, 50 h/año
Destinatarios: 5º y 6º grado
Seminarios: definidos a partir de los recursos del profesorado
Flujo: Selección de seminario → Definir temas a partir de los intereses → Ciclo de indagación
La base de Aoi College se construye en el “Tiempo de Diálogo”. Los alumnos de grados superiores que han practicado diálogo durante años ahora facilitan con destreza los grupos de distintos niveles. En lugar de depender de la educación tradicional dirigida por el maestro, los estudiantes mismos llevan a cabo indagaciones de manera autónoma y colaborativa, mostrando una vitalidad notable.
Aunque los docentes que lideraron inicialmente el diálogo y Aoi College se trasladen, la cultura de un aprendizaje profundo, dialógico y centrado en los alumnos ya está echando raíces en Aoi. Parece que la semilla que plantamos ha florecido, y ahora de esas flores se esparcirán nuevas semillas para dar lugar a más flores. Estamos más que emocionados por ver qué florecerá a continuación.
Fig. 5.
En las reflexiones anuales de Aoi College, los estudiantes dijeron cosas como:
“Tras fracasar y volver a intentarlo una y otra vez, sentí una verdadera satisfacción al superar lo que antes era un desafío.”
“En lugar de decidir desde el principio que algo era imposible, comprendí que es importante enfrentar los retos juntos y resolverlos en equipo.”
“Conforme surgían más y más problemas, aprendimos a resolverlos con flexibilidad, lo que hizo que nuestro aprendizaje fuera aún mejor.”
Mở ra học tập trong kỷ nguyên toàn cầu: Thách thức của Trường Tiểu học Aoi
Trong xã hội đầy khó đoán ngày nay, trường học được yêu cầu phải đổi mới. Nền tảng của trường chúng tôi là triết lý về một “tổ chức học tập”.
Cuộc họp cốt lõi của Trường Tiểu học Aoi
Vào ngày 1 tháng 4—ngày đầu tiên của năm học—tất cả giáo viên và nhân viên cùng nhau tham dự “Cuộc họp Chiến lược Aoi” để xây dựng tầm nhìn chung. Các mục tiêu giáo dục của trường không phải do hiệu trưởng quyết định mà do toàn bộ giáo viên cùng thống nhất (xem Hình 1). Đây là thời điểm để mọi người diễn đạt suy nghĩ và nguyện vọng của mình, cùng nhau xác định định hướng cho năm học. Nó tạo thành nền tảng cho bản sắc của Aoi.
Hình 1.
1. Xem xét tình hình học sinh của năm trước, liệt kê thành công và thách thức
2. Phân tích thực trạng của trường (bản đồ đo lường tác động)
3. Cô đọng tầm nhìn của năm thành “mục tiêu giáo dục”
Sự thay đổi bắt đầu từ giáo viên
Để xây dựng môi trường an toàn và tin cậy, chúng tôi đã đưa các nguyên tắc của Giao tiếp Bất bạo động (NVC) vào giáo dục công. Giáo viên là những người đầu tiên tham gia khóa tập huấn NVC—vốn được thiết kế cho học sinh—nhưng chính họ mới là những người thay đổi. Họ học cách tự phản tỉnh, nhìn vào các mô hình tư duy của mình và phát triển khả năng tự chủ. Điều này đã thay đổi không chỉ cách dạy học mà còn cả cách họ hiện diện với tư cách nhà giáo dục. Họ bắt đầu tự hỏi: Tôi muốn trở thành giáo viên như thế nào? Tôi muốn trân trọng những giá trị gì? Họ không còn chỉ phán xét dựa trên hành vi bên ngoài, mà còn tìm hiểu cảm xúc ẩn sau hành vi đó, và sâu hơn nữa, là những “nhu cầu” chưa được thỏa mãn. Ở trường chúng tôi, từ “nhu cầu” đã trở thành ngôn ngữ chung của cả học sinh lẫn giáo viên.
Xây dựng môi trường an toàn, tin cậy: Thực hành đối thoại
“Thời gian Đối thoại” được thiết kế như một không gian nuôi dưỡng sự đồng cảm. Mỗi khối lớp đặt ra tầm nhìn về hình mẫu học sinh mong muốn, và mỗi năm có khoảng 20 giờ được dành cho hoạt động này. Trong học phần “Từ xung đột đến đối thoại”, học sinh nhỏ tuổi tự định nghĩa sự khác biệt giữa “cãi nhau” và “xung đột”, hiểu rằng xung đột—sự va chạm ý kiến—là điều tự nhiên, thậm chí có giá trị trong đời sống tập thể. Từ đó, các em học cách tiến đến đối thoại.
Trước đây, khi thấy bạn bè tranh cãi, học sinh thường hét lên: “Thầy/cô ơi, họ đang đánh nhau!” và mong giáo viên can thiệp. Nhưng sau khi trải qua chương trình này, các em học được cách ấm áp quan sát bạn bè tranh luận. Điều này giúp hai bên bày tỏ đầy đủ cảm xúc và ý tưởng của mình, rồi cùng nhau bàn bạc cách giải quyết cho lần sau. Những trải nghiệm như vậy nuôi dưỡng cảm giác “tôi được chấp nhận ở đây”, và từng bước tạo dựng bầu không khí an toàn, tin cậy.
Gần đây, một học sinh lớp 1, sau khi chứng kiến hai bạn tranh cãi về cách chơi, đã báo với giáo viên: “Thầy/cô ơi, A và B lúc nãy còn cãi nhau to lắm, mà giờ đã nắm tay nhau rồi. Các bạn ấy đã chuyển từ xung đột sang đối thoại.” Những khoảnh khắc như thế chính là tinh hoa của giáo dục. Thông qua đối thoại, trẻ nhận ra ranh giới trong hệ giá trị của mình, xem xét lại mô hình tư duy kiểu “nên/phải”, và tìm kiếm điểm chung với người khác. Việc tiếp xúc với đa dạng giá trị từ sớm và mở rộng ranh giới của bản thân là điều không thể thiếu để sống sót trong kỷ nguyên toàn cầu.
Hình 2.
Trong “Thời gian Đối thoại”, học sinh lớp 1 được giới thiệu hai cuốn truyện tranh—Con kiến và chú dế mèn và Frederick. Từ đó, các em học cách gắn “nhu cầu” với “hành động”. Các em nói:
“Vì những con kiến làm việc cùng nhau, nên nhu cầu của chúng chắc là ‘kết nối’.”
“Em cũng cảm thấy đó là ‘an toàn’, ‘hòa bình’.”
“Frederick trông như chẳng làm gì, nhưng thật ra cậu ấy đã làm, vậy nhu cầu chắc là ‘tình yêu’?”
“Em thích làm mọi thứ một mình, nên chắc em giống chú dế mèn, với nhu cầu là ‘tự chọn cho mình’.”
Đừng đổ lỗi cá nhân—hãy thay đổi hệ thống!
“Thời gian Đối thoại” cũng kết hợp yếu tố tư duy hệ thống. Khi mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn tiêu cực, học sinh học cách tách mình khỏi cảm xúc, nhìn vào các yếu tố cấu thành vòng lặp và bình tĩnh tìm cách thoát ra. Tư duy hệ thống giúp chuyển sự chú ý khỏi việc đổ lỗi cho cá nhân sang việc hiểu cấu trúc. Đây là một sự biến đổi sâu sắc, làm ấm áp hơn mối quan hệ giữa học sinh và giáo viên cũng như giữa các giáo viên với nhau.
Học tập khám phá qua PBL: Thực hành “Aoi College”
Trong chương trình học tập dựa trên dự án “Aoi College”, các tiết học được tổ chức theo góc nhìn làm việc nhóm, nơi học sinh cùng chia sẻ tầm nhìn, hợp tác, nhìn sự việc từ nhiều góc độ và tạo ra giá trị mới. Giáo viên không chỉ “dạy” mà còn đóng vai trò kết nối học sinh với chuyên gia và làm sâu sắc thêm các câu hỏi.
Trong lớp học thông thường, có em hầu như không bao giờ phát biểu. Nhưng ở Aoi College, những học sinh đó lại tích cực nói: “Hãy làm thế này!”, “Phần này để tớ lo!” Trong phần tự đánh giá, các em chia sẻ: “Em đã có thêm tự tin”, “Em đã tìm thấy ước mơ của mình.” Trong các buổi báo cáo nghiên cứu, học sinh tự tin trình bày dự án và đam mê của mình trước các giáo viên đến từ khắp Nhật Bản. Đó là kết quả của việc tự mình học tập, và chính sự tự tin ấy khiến chúng tôi xúc động, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của phương pháp này.
Hình 3.
Tổng quan về học tập khám phá “Aoi College”:
Thời gian học tích hợp: 2 giờ/tuần, 50 giờ/năm
Đối tượng: học sinh lớp 5 và 6
Các seminar: quyết định dựa trên nguồn lực của giáo viên
Quy trình: Chọn seminar → Xác định chủ đề từ mối quan tâm → Thực hiện chu trình khám phá
Nền tảng của Aoi College được xây dựng từ “Thời gian Đối thoại”. Học sinh lớp lớn, sau nhiều năm thực hành đối thoại, nay đã có thể điều phối khéo léo các nhóm đa khối lớp. Thay vì phụ thuộc vào lối dạy học truyền thống do giáo viên dẫn dắt, học sinh tự mình tiến hành hoạt động khám phá một cách chủ động và hợp tác, thể hiện sức sống nổi bật.
Ngay cả khi những giáo viên tiên phong khởi xướng “Đối thoại” và Aoi College chuyển công tác, thì văn hóa học tập sâu sắc, đối thoại và lấy học sinh làm trung tâm đã bắt đầu bén rễ ở Aoi. Như thể hạt giống chúng tôi gieo đã nở hoa, và từ những bông hoa ấy, hạt mới sẽ bay đi, cho ra những bông hoa khác. Chúng tôi vô cùng háo hức chờ đợi xem điều gì sẽ nở rộ tiếp theo.
Hình 5.
Trong phần tự đánh giá cuối năm ở Aoi College, học sinh nói:
“Sau khi thất bại và thử đi thử lại, em cảm thấy thật sự mãn nguyện khi cuối cùng vượt qua được thử thách từng là khó khăn.”
“Thay vì kết luận ngay từ đầu rằng điều gì đó là không thể, em nhận ra rằng quan trọng là cùng nhau đối diện thử thách và giải quyết theo nhóm.”
“Khi có thêm nhiều vấn đề phát sinh, chúng em học cách giải quyết linh hoạt, khiến việc học càng trở nên tốt hơn.”